Oddział Bezpieczeństwa Wody

Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Katowicach

ZWIĄZKI MINERALNE

CHLORKI

– w wodzie do spożycia pochodzą ze źródeł naturalnych, ścieków przemysłowych i bytowo-gospodarczych, miejskich ścieków opadowych zawierających sól stosowaną do odśnieżania, a także solanek. Głównym źródłem zagrożenia człowieka przez chlorki jest dodatek soli kuchennej do pożywienia. Nadmierne stężenia chlorków w wodzie do picia powodują przyspieszenie tempa korozji w sieci wodociągowej, co może doprowadzić do zwiększenia zawartości metali w dostarczanej wodzie.

Najwyższe dopuszczalne stężenie chlorków – 250 [mg/l].




SIARCZANY

– do wody dostają się ze ściekami przemysłowymi oraz opadami atmosferycznymi, w wodzie podziemnej występują w najwyższych stężeniach i pochodzą ze źródeł naturalnych. Są jednymi z najmniej toksycznych anionów, chociaż przy ich wysokich stężeniach następuje odwodnienie i podrażnienie przewodu pokarmowego. Obecność siarczanów w wodzie do spożycia może również powodować wyczuwalną zmianę jej smaku oraz może przyczyniać się do korozji systemów wodociągowych.


Najwyższe dopuszczalne stężenie siarczanów – 250 [mg/l].




FLUORKI

– zagrożenie fluorkami zawartymi w wodzie do spożycia zależy w dużym stopniu od warunków naturalnych. Są czasem dodawane do wody w celu zapobiegania próchnicy zębów. Stężenie przewyższające ich wartość dopuszczalną niesie za sobą ryzyko fluorozy zębów, a znacznie ich wyższe stężenia – fluorozy kości szkieletowych.

Najwyższe dopuszczalne stężenie fluorków – 1,5 [mg/l].




MANGAN, ŻELAZO


– należą do metali szeroko rozpowszechnionych w skorupie ziemskiej. Mangan pochodzi z resztek roślinnych, gleby i zanieczyszczeń przemysłowych. Natomiast źródło żelaza stanowią ścieki przemysłowe i wody kopalniane. Oprócz występowania w naturalnych wodach słodkich, żelazo może znajdować się również w wodzie do picia jako efekt wykorzystywania koagulantów żelazowych, bądź z powodu korozji stalowych i żeliwnych rur wodociągowych.
W wodach powierzchniowych i podziemnych ubogich w tlen stężenie rozpuszczonego manganu może wynosić kilkanaście miligramów na litr. W przypadku kontaktu z tlenem mangan tworzy nierozpuszczalne tlenki, które mogą przyczynić się do powstawania niepożądanych osadów i zmiany barwy wody w systemach wodociągowych. Nie istnieją przekonujące dowody toksyczności manganu i żelaza w wodzie do picia w odniesieniu do ludzi. W wyniku występowania w wodzie stężenia manganu przekraczającego 100 [µg/l] i stężenia żelaza powyżej 300 [µg/l], obserwuje się brudzenie urządzeń sanitarnych i prania oraz niepożądany smak wody. Obecność manganu i żelaza może skutkować powstawaniem osadów w sieci dystrybucyjnej, nawet przy bardzo niskim stężeniu. Ponadto mangan odkładany w komórkach mikroorganizmów wpływa na pogorszenie smaku i zapachu oraz mętność wody wodociągowej. Beztlenowe wody podziemne, pompowane bezpośrednio ze studni, pomimo zawartości jonów żelazawych w stężeniach osiągających kilka miligramów na litr, nie wykazują niepożądanego zabarwienia czy mętności wody. Jednak, pod wpływem tlenu, jon żelazawy utlenia się do żelazowego i wówczas woda przybiera czerwono-brązowe zabarwienie. Zawartości żelaza towarzyszy wzrost „bakterii żelazowych”, które uzyskują energię z utleniania jonu żelazawego do żelazowego, tworząc jednocześnie maziste osady pokrywające przewody wodociągowe.



Najwyższe dopuszczalne stężenie manganu – 50 [µg/l].

Najwyższe dopuszczalne stężenie żelaza – 200 [µg/l].