ZWIĄZKI ORGANICZNE

WIELOPIERŚCIENIOWE WĘGLOWODORY AROMATYCZNE - WWA

– pochodzą z wielu źródeł, głównie ze spalania i pirolizy, wykazując tym samym dużą różnorodność. Zanieczyszczenie wody związkami WWA, w trakcie jej uzdatniania i rozprowadzania, następuje w wyniku stosowania materiałów otrzymywanych m.in. ze smoły powęglowej jako wykładzin rur i ścian zbiorników magazynujących wodę. Bliskie powiązanie związków WWA i zawiesin umożliwia, podczas uzdatniania wody, uzyskanie niższej mętności w granicach zalecanego poziomu przy jednoczesnym obniżeniu do minimum zawartości związków WWA.Związki WWA wykazują właściwości kancerogenne, przy czym intensywność rakotwórczego działania poszczególnych związków jest różna.

Najwyższe dopuszczalne stężenie suma WWA – 0,1 [µg/l].




PESTYCYDY

– należą do nich m.in. środki ochrony roślin, szeroko stosowane do zwalczania konkretnych organizmów roślinnych i zwierzęcych. Obecność produktów rozkładu pestycydów w wodzie do picia stanowi zagrożenie dla zdrowia konsumentów. Jednorazowe większe ilości pestycydów wywołują ostre zatrucie z gwałtowanym przebiegiem objawów toksycznych, prowadzące często do śmierci. Wykazano również ich kumulację w organizmie głównie w tkance tłuszczowej, w mniejszych ilościach w wątrobie i mózgu. Znikoma część substancji toksycznej ulega wydaleniu wraz z moczem, w postaci produktów metabolizmu.

Pestycydy organiczne mogą występować w wodach powierzchniowych i podziemnych w wyniku:
- przypadkowego zanieczyszczenia przenoszonego przez wiatr z terenów rolniczych,
- pozostałości w spływach powierzchniowych z terenów rolniczych i miejskich,
- bezpośredniego zastosowania do niszczenia larw owadów lub roślin wodnych,
- pozostałości przenikających do wody podziemnej z przesączającą się wodą opadową,
- przypadkowych lub umyślnych zrzutów z produkcji środków ochrony roślin,
- usuwania ścieków z mycia aparatów, użytych do stosowania pestycydów.

Aldryna i dieldryna – chlorowane pestycydy stosowane do zwalczania szkodników w glebie - czas zalegania dieldryny ocenia się na 5 lat. W środowisku i organizmach żywych aldryna szybko przekształca się w dieldrynę, która w wodzie występuje sporadycznie. Oba związki charakteryzują się wysoką toksycznością, prowadzącą do zatrucia organizmu.
Podobnie jak inne związki chloroorganiczne, dieldryna silnie obciąża wątrobę.

Heptachlor i epoksyd heptachloru – środek owadobójczy stosowany do tępienia termitów poprzez iniekcje do gruntu. Heptachlor w glebie ulega przekształceniu głównie w epoksyd heptachloru. Z uwagi na przywieranie do cząsteczek gleby i stosunkowo wolną migrację oba związki wykrywano w wodzie do picia w stężeniach rzędu nanogramów na litr. W efekcie długotrwałego narażenia na działanie heptachloru uszkodzeniu ulegają wątroba i centralny układ nerwowy. Natomiast nie istnieją wystarczające dowody na jego kancerogenność.

DDT - Dichlorodifenylotrichloroetan – trwały środek owadobójczy, stabilny w większości warunków środowiskowych. W niewielkich dawkach DDT i jego metabolity ulegają prawie całkowitemu wchłonięciu przez człowieka m.in. przy spożyciu drogą pokarmową. Rozpatruje się ewentualny wpływ DDT na układ immunologiczny i jego działanie na funkcje reprodukcyjne.
Nie istnieją jednak wystarczające dowody świadczące o kancerogennym wpływie na ludzki organizm.

Lindan – środek owadobójczy stosowany w ochronie roślin i zwierząt oraz jako preparat konserwujący drewno. Lindan słabo rozprzestrzenia się w glebie i wykazuje względnie niskie powinowactwo do wody, jednak może w niej występować. Związek ten w wysokich dawkach, poprzez stymulowanie procesu nowotworowego, stanowi zagrożenie dla zdrowia.

Metoksychlor – środek owadobójczy stosowany w uprawach warzyw i owoców oraz ochronie drzew, paszy i zwierząt hodowlanych. Ze względu na słabą rozpuszczalność w wodzie wykrywano go w wodzie sporadycznie. Metoksychlor i jego metabolity mogą ulegać akumulacji w osadach wód powierzchniowych. Wykazano znikomą toksyczność w odniesieniu do genomu, niewystarczające okazały się wyniki badań w zakresie rakotwórczości i toksycznego wpływu na procesy rozrodcze.

Najwyższe dopuszczalne stężenie poszczególnych pestycydów – 0,10 [µg/l].
za wyjątkiem aldryny, dieldryny, heptachloru i epoksydu heptachloru – 0,030 [µg/l].

Najwyższe dopuszczalne stężenie sumy pestycydów – 0,50 [µg/l].